Oturduğu yerde hem spor yapıyor hem de elektrik üretiyor Bitlis'te 11. sınıf öğrencisi Yaren İbiş, sandalyeye monte ettiği sistemle pedal çevirerek hareket enerjisinden ürettiği elektrikle cep telefonu ile tablet bilgisayarları şarj ediyor. Bitlis'te yaşayan 11. sınıf öğrencisi Yaren İbiş, sandalyeye monte ettiği sistemle hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürerek cep telefonu ile tabletleri şarj ediyor. Hikmet Kiler Fen Lisesi öğrencisi Yaren İbiş, eğitim gördüğü Bitlis Bilim ve Sanat Merkezi'nde görevli Fen Bilimleri öğretmeni Yusuf Demirkol ile "Hareketli Yaşa Enerjin Tükenmesin" adlı proje hazırladı. İbiş, 4 ay süren çalışma sonucu sandalye, dinamo, transmisyon mili, motor paneli, kayış, akü ve pedal kullanarak hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürebilecek sistemi tasarladı. Hazırladığı sistemi sandalyeye monte eden İbiş, hem oturduğu yerde pedal çevirerek spor yapıyor hem de hareket enerjisinden elektrik üretiyor. Projesi birinci oldu Katıldığı TÜBİTAK Van Bölge Finali'nde birincilik elde eden İbiş, bu projeyle elektrikte de tasarruf sağladı. İbiş, AA muhabirine, hazırladıkları proje kapsamında pedal çevrildikçe sisteme hareket enerjisinin aktarıldığını söyledi. Pedal çevirirken enerji harcıyoruz. Bunu da başka bir enerjiye dönüştürebilir miyiz diye düşündük diyen İbiş, şöyle devam etti: Doğada enerji yok olmuyor. Dinamo aracılığıyla hareket enerjisini elektrik enerjisine dönüştürdük. Pedal çevirme hızına göre yaklaşık 15-20 volt elektrik enerjisi üretebildik ancak USB'de 5 voltluk enerji çıkışı sağladık. Bu da telefon ve tabletleri şarj etmek için yeterlidir. Sistemin geliştirilerek daha büyük mekanizmalarda kullanılabileceğini kaydeden İbiş, spor salonlarının elektrik sarfiyatının bu yolla giderilerek faturalarda tasarruf sağlanabileceğini aktardı. İbiş, spora teşvik etmek de istediklerini belirterek, Projemizde asıl amacımız elektrik üretmek olsa da spor yapmaya vakit olmayan kişilerin oturdukları yerde enerji harcayarak spor yapmaları da önemli bir kazanım olmuştur dedi. Dengesiz kalori alımı ve fiziksel aktivite yetersizliğinden dolayı ülkede ve dünyada son yıllarda obetizenin gittikçe arttığını vurgulayan İbiş, şunları söyledi: Projemizde buna çözüm aradık. Oturduğumuz yerde hem pedal çevirerek enerji harcadık hem de bu enerjiyle elektrik enerjisi ürettik. İnsanlar boş zamanlarında veya balkonlarında çaylarını yudumlarken bile oturdukları yerde pedal çevirebilirler. Pedal çevirirken hareket enerjisi harcayarak ürettikleri elektrik enerjisiyle telefonlarını, tabletlerini ve cihazlarını şarj edebilirler. Projemiz sadece gösterim amaçlı ancak daha ergonomik bir tasarım haline getirilebilir. Büyük firmaların desteğini alabilirsek kol pedalı da eklenebilir. Bugüne kadar desteklerini esirgemeyen Bilim ve Sanat Merkezi Müdürü Ekrem Oruk ve öğretmenlerimize teşekkür ediyorum. Her yıl ödüllerle dönüyoruz Bilim ve Sanat Merkezi Müdürü Ekrem Oruk ise yaratıcı bir proje olmasından dolayı öğrenci ve öğretmenle fikir alışverişinde bulunduklarını belirterek, araştırmalar doğrultusunda ilerlediklerini aktardı. Hazırladıkları bu projeyle katıldıkları TÜBİTAK Van Bölge Yarışması'ndan birincilikle dönmenin mutluluğunu yaşadıklarını vurgulayan Oruk, şunları kaydetti: Öğretmenimiz ve öğrencimizin aldığı dereceyle Türkiye finaline gitmeye hak kazandı. Kendilerine teşekkür ediyorum. Kurum olarak öğrencilerimizin bu tarz projelerini ciddi anlamda destekliyoruz. Amacımız öğrencilerimizin yaratıcı ve yeni buluşlar ortaya koyan bireyler olarak yetişmelerini sağlamak. Bu doğrultuda öğrencilerimize her türlü desteği vermeye çalışıyoruz. Bunun meyvelerini almaya başladık. 3 yıldır düzenli olarak TÜBİTAK'a projeler gönderiyoruz ve her yıl ödüllerle dönüyoruz. TEKNOFEST'e de hazırlanıyoruz.