Günümüzde bebek sahibi olmak için tüp bebek merkezlerine başvuran çiftlerin sayısı hiç de az değil. Merkezlere başvuran çiftlerin sayısındaki artışla birlikte, tüp bebek yöntemleri de sürekli gelişiyor, başarı oranları giderek artıyor. Anadolu Sağlık Merkezi Tüp Bebek Merkezi Direktörü Doç. Dr. Tayfun Kutlu ile Kadın Sağlığı, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Ebru Öztürk Öksüz, bebek sahibi olmak isteyen çiftlere bazı önerilerde bulundu. İşte tüp bebek tedavisine başlamadan önce çiftlerin mutlaka aklında bulunması gerekenler… 1. İnfertilite sadece sizin yaşadığınız bir sorun değil Çocuk sahibi olmayı engelleyen infertilite günümüzde çok yaygın bir sağlık sorunu. Her 6 çiftten birini etkileyen infertilitenin çeşitli nedenleri olabilir. Kadınları etkilediği kadar erkeklerde de oldukça yaygın bir sorun olan infertilite, özellikle de sağlıksız yaşam ve beslenme şartlarına bağlı olarak karşımıza çok sık çıkıyor. 2. Tüp bebek tedavisi sabır gerektirir Tüp bebek tedavisinde kadından alınan yumurta, baba adayının spermiyle laboratuvar ortamında döllenir ve döllenen yumurta (embriyo) uygun aşamada annenin rahmine transfer edilir. Bu süreçte anne adayının bir süre alması gereken ilaçlar, yumurtlama dönemi, embriyonun transfer öncesi belli aşamaya gelmesi, rahimde tutunması için belli bir sürenin geçmesi gibi durumlar dikkate alındığından tedavi süresi uzayabilir. Tedavi yöntemi ve süresi çifte özel belirlenir. Tüp bebek tedavisi genelde 2-3 haftada tamamlanır. Ancak bazı durumlarda 4-5 haftayı da bulabilir. Bu nedenle sabırlı olmakta yarar vardır. 3. Çeşitli tüp bebek yöntemleri vardır, bunlar çifte özel belirlenir Tek bir tüp bebek yöntemi yoktur. Geliştirilmiş pek çok yöntem vardır ve bunlar özellikle anne adayının yaşına, kilosuna, sağlık durumuna, yaşam tarzına, hatta baba adayının sperm kalitesine göre belirlenir. Herkese uygun olan tek bir “süper yöntem” yoktur. Kulaktan dolma bilgileri ciddiye almamak, aklınıza takılan her konuda hekime danışmak önemli. 4. Kadının yaşı önemli Tüp bebek tedavisinin başarılı olmasında kadının yaşı büyük rol oynuyor çünkü yaşla birlikte yumurta sayısı ve kalitesi azalarak bebek sahibi olma şansını düşürüyor. Bebek sahibi olmak için mümkünse 35 yaşını geçirmemekte fayda var. Ancak 35 yaşın üzerinde de uygulanabilecek başarılı tüp bebek yöntemleri mevcut. Erkeklerde de üreme sağlığı zamanla olumsuz etkileniyor. Özellikle de testosteron seviyelerinin düşmesine bağlı olarak vücut daha az sperm üreterek bebek sahibi olma şansını düşürüyor. Ayrıca erkeklerde yaşla birlikte sperm kalitesi de düşüyor. 5. Tedavide geç kalınmamalı Bebek isteyen çiftler, bir sene boyunca korunmasız cinsel ilişkiye rağmen bebek sahibi olamıyorlarsa bir tüp bebek merkezine danışmaları önerilir. Kadın yaşı 35 yaşın üzerinde ise bu süreyi 6-8 ay ile kısıtlamakta fayda var. İnfertilite nedeni ne kadar erken tespit edilip tedaviye başlanırsa başarı oranı o kadar yükselir. 6. Tedavi tekrarlanabilir İlk tüp bebek denemesinde gebe kalınamayabilir; tedavi gebelikle sonuçlanmadığında hekim aynı tedaviyi tekrar veya farklı bir tedavi yöntemi uygulamaya karar verebilir. Tüp bebek tedavisine başlayan çiftler, hayal kırıklıklarını önlemek için birkaç tüp bebek denemesinden geçebilecekleri ihtimaline karşı da hazırlamalılar. 7. Donmuş yumurtalar da kaliteli Yumurta dondurma, herhangi bir hastalık nedeniyle yumurtalarını kaybetme riski olan kadınların yanı sıra gebelik planını erteleyen veya yumurta rezervi azalmaya başlayan tüm kadınlara öneriliyor. Gelişen teknoloji sayesinde dondurulmuş yumurtalar çözüldüklerinde de kaliteleri bozulmuyor ve kadınlar gebelik düşündükleri zaman dondurulan bu yumurtalarla hamile kalabilyorlar. Kadınların, yumurtalarını dondurmaları için evlilik şartı da bulunmuyor. 8. İkizleriniz olabilir Eskiden tüp bebek tedavilerinde başarı şansını artırmak için birden fazla embriyo anne rahmine transfer ediliyordu. Ancak çoğul gebelikleri önlemek, anne ve bebek sağlığını korumak için Sağlık Bakanlığı uzun bir süredir en fazla iki embriyo transfer edilmesine izin veriyor. Bu durumda üçüz ve dördüzleriniz olmayabilir ancak tüp bebek tedavisiyle ikiz bebek sahibi olma şansınız var. Çünkü doğal yolla hamile kalan bir kadının ikiz dünyaya getirme olasılığı yüzde 3 civarındayken, tüp bebek tedavisiyle bu oran yüzde 30’un üzerinde... Günümüzde en fazla iki embriyonun rahime transfer edilmesine izin veriliyor, ancak burada gebelik şansının düşmesi söz konusu değil. Gelişen teknoloji ve ilaçlar sayesinde artık tek embriyo transferiyle bile gebelik elde etmek mümkün. 9. Başarı oranları yüksek Gelişen teknoloji ve ilaçlar sayesinde tüp bebek tedavisiyle bebek sahibi olma şansı her geçen gün daha da yükseliyor. Başarı oranları yükseldiği kadar, tedavi süreci de çiftler için daha az zahmetli hale geliyor. Daha etkili ve daha az yan etkili tedaviler sayesinde çiftlerin, özellikle de anne adaylarının yaşam kalitelerinde ciddi düşüşler yaşanmadığını vurgulamakta yarar var. 10. Moral önemli Her tedavide olduğu gibi tüp bebek tedavisinde de psikolojinin önemi büyük. Morali yüksek tutmak, sadece tedaviye odaklanmamak, tedavi sürerken günlük hayata devam etmek, hobilerle vs. meşgul olmak önemli. Özellikle de başarısız tüp bebek denemlerinden geçen çiftleri örnek alıp moral bozmak yanlış. Çünkü her çiftin tedavisi kendine özel. Bir çiftte işe yaramayan yöntem, sizde işe yarayabilir. Bu nedenle bu süreçte olaylara pozitif yaklaşmak, gerektiğinde ise profesyonel yardım almak önemli.