Sosyopat ne demek sorusunun cevabı psikolojide, diğer insanlara aldırış etmeme ile karakterize, yalan söyleme, kendileri veya başkalarının güvenliğini umursamama, düşünmeden hareket edip kanunları çiğneme eğilimi olan akıl sağlığı bozuk insanları tanımlamak için kullanılır. Anti sosyal kişilik bozukluğu olarak da tanımlanan bu hastalık tamamen iyileştirilemese de yaş ilerledikçe semptomları azalabilir.

Sosyopat Kişilerin Özellikleri

Toplumun kabul ettiği davranışların dışında aykırı bir şekilde hareket eden sosyopatların diğer insanların duygu ve düşüncelerini anlamakta zorluk çektikleri görülmüştür. Belirgin özellikleri arasında kendilerini ustaca gizleyebilmeleri yatar. Bununla birlikte sosyopatların geliştirdiği ve kendileri için tutarlı görülen bazı davranışsal özellikler söz konusudur. Bu özellikleri şöyle özetlemek mümkündür:

  • Antisosyal tutumda olmaları
  • Hilekar olmaları
  • Düşmanca tavır sergilemeleri
  • Sorumsuzca davranmaları
  • Manipülatif olmaları
  • Saldırganlık eğilimi göstermeleri
  • Dürtüsel özelliklerde bulunmak
  • Yaygın diğer belirtileri arasında öfkeli olmaları, memnuniyetsizlik ve madde bağımlılığı da görülür.

Sosyopat Belirtileri Nelerdir?

Bir antisosyal kişilik bozukluğu olarak değerlendirilen sosyopatlar suça yatkın kişilerdir. Hiç kimsenin derdi onları ilgilendirmez ve başkalarına zarar vermek onlar için zevk kaynağı olarak görülür. Bunların dışında sosyopat belirtilerini şu başlıklar altında sıralayabiliriz:

  • Sosyal norm ve yasaları çiğnemek
  • Sahte kimlikler kullanmak
  • Başkalarıyla fiziksel kavga ve sık sık çatışmalar
  • Görevleri yerine getirme ve sorumlulukları yönetme konusunda zorluk
  • Çok az suçluluk veya pişmanlık duyma
  • Kendi menfaati için ilk başta çekici görünme durumu
  • Kişisel güvenlik ve başkalarının güvenliğini hiçe sayma
  • Başkalarını takip ve taciz etmek, mülke zarar vermek

Sosyopat Nasıl Tedavi Edilir?

İlaç ve terapi yöntemi ile bozukluğun belirli yönleri bastırılabilse de ya da yaş ilerledikçe semptomlar da azalma görülebilse de sosyopatinin bir tedavisi yoktur. İlaç ve terapi de doğru tedavi yöntemi davranışları belli bir oranda kontrol edebilmeyi ve çevreye verdikleri zararı azaltmaya yarar. Bu sebeple anti sosyal kişilik bozukluğuna sahip bireyler genelde bu semptomlar başladığı andan itibaren yaşamları boyunca bu özelliklerini sürdürüyor olurlar.

Bu kişilerde saldırganlıklarını, düşmanlığını ve depresyonunu iyileştirmek için bazı antidepresan ilaçlar verilir.

Bunlar dışında diğer potansiyel ilaçlar ise şunlardır:

  • Saldırganlık için ilk basamak olarak Risperidon gibi antipsikotikler
  • Yine saldırganlığı tedavi etme yolunda fluoksetin (Prozac) gibi antidepresan ve lityum veya litrum gibi ruh sağlığı düzenleyiciler
  • Dürtüselliği azaltmaya yardımcı olmak için ise karbamazepin (Tegretol) gibi antikonvülsanlar
  • Sosyopat kişiler için ilaç dışında uygulanan diğer tedavi biçimi de psikoterapidir. Ancak psikoterapinin işe yaraması için hastanın kendi gerçekliğinin farkında olması ve bu tedaviyi de kabul etmesi gerekir.

Psikoterapi, ilişkileri ve davranış kalıplarını iyileştirmek için davranışlarla başa çıkma ve yönetme yollarını öğretip bu kişiyi topluma yeniden kazandırmayı amaçlar. Bu, sosyopat özellikleri barındıran kişiyi daha mutlu ve üretken hale getirerek sosyal becerileri ve sorunlarla başa çıkma durumlarını geliştirmeye yardımcı olabilir.

Editör: Medya Tilkisi