Twitter, kullanıcıları The New York Times ve Facebook gibi Musk’ın sevmediği sitelere yönlendiren linklerin erişim hızını yavaşlatıyor.
The Washington Post tarafından Salı günü yapılan araştırmaya göre, hedeflenen web sitelerinden birinin linkine tıklayan Twitter kullanıcıları, sayfayı görmeden önce beş saniye bekletildi.
Erişimi geciktirilen web siteleri arasında X’in çevrimiçi rakipleri Facebook, Instagram, Bluesky ve Substack’in yanı sıra Reuters haber ajansı ve The New York Times da yer alıyor. Bu listede yer alanların hepsi daha önce Musk tarafından eleştirilmiş veya hedef gösterilmişti.
Salı günü bu haber yayınlanınca, X bazı sitelerdeki yavaşlatmayı tersine çevirmeye başladı ve gecikme sürelerini sıfıra düşürdü. Hizmeti kısıtlanan tüm web sitelerinin normal hizmetlerine geri dönüp dönmediği ise bilinmiyor.
‘‘İfade özgürlüğü savunucusu’’ iş başında
Gecikme, X’in web sitesine gönderilen her bağlantıyı işlemek için kullandığı bir bağlantı kısaltma hizmeti olan t.co alan adını etkiledi. Trafik bu alan adı üzerinden yönlendirilerek X’in hedef web sitesine yönelik aktiviteyi izlemesine ve bu durumda kısıtlamasına olanak tanıyor. Böylece Musk, kişisel olarak hoşlanmadığı işletmelerin trafiğini ve reklam gelirlerini potansiyel olarak etkileyebiliyor.
Ne kendisini ‘‘ifade özgürlüğü savunucusu’’ olarak tanımlayan Musk, ne de X yorum taleplerine yanıt vermedi. Hedef alınan işletmelerden bazıları ise konuyu incelediklerini söyledi.
The New York Times’ın sözcüsü Charlie Stadtlander yaptığı açıklamada, "haber kuruluşunun sistematik gecikmelerle ilgili benzer gözlemler yaptığını’’ ve ‘‘platformdan bu hareketle ilgili herhangi bir açıklama almadığını’’ söyledi.
‘‘Bu gecikme uygulamasının arkasındaki mantığı bilmemekle birlikte, herhangi bir haber kuruluşuna belirsiz nedenlerle uygulanan hedefli baskıdan endişe duyuyoruz.’’
Substack’in kurucu ortakları Chris Best, Hamish McKenzie ve Jairaj Sethi yaptıkları açıklamada, X’i Substack bağlantılarına gecikme getiren kararı geri almaya çağırdıklarını söyledi.
‘‘Substack, sosyal medya şirketlerinin bu tür davranışlarına doğrudan bir yanıt olarak oluşturuldu’’ şeklinde bir açıklama yapan kurucular, ‘‘düşmanca değişiklikler yapmaya istekli olduğu kanıtlamış olan güvenilmez platformlara bağlılıkla sürdürülebilir işler kurulamaz’’ diye ekledi.
Erişim hızındaki ufak gecikmeler bile zarara yol açıyor
Online şirketler, web sitelerinin mümkün olan en kısa sürede açılmasını sağlamak için milyonlarca dolar harcıyor. Çünkü küçük gecikmelerin bile kullanıcıların gecikme nedeniyle sabırsızlanıp başka bir siteye gitmesine ve böylece trafiğin düşmesine neden olabileceği biliniyor.
Google’ın 2016 yılında mobil trafik üzerine yaptığı bir araştırma, kullanıcıların yüzde 53’ünün yüklenmesi üç saniyeden uzun süren bir web sitesini terk ettiğini ortaya koydu. The New York Times’ın operasyonları hakkında bilgi sahibi olan bir kişi, gecikmelerin başlamasından bu yana haber kuruluşunun X’ten gelen trafikte bir düşüş gördüğünü iletti.
Twitter’ın eski güven ve güvenlik müdürü Yoel Roth, Salı günü Bluesky’daki gecikmelerin ‘‘Twitter için bile gerçek olamayacak kadar delice görünen şeylerden biri’’ olduğunu söyledi ve ‘‘Gecikmeler, bilinçaltında bile olsa, insanları uzaklaştıracak kadar sinir bozucu’’ diye belirtti.
NYT’ın haberine sinirlenen Musk siteye erişimi yavaşlattı
The Washington Post’un testleri, gecikmelerin ne zaman başladığını gösteremiyor. Ancak isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan Hacker News kullanıcısı, NYT bağlantılarının ilk olarak 4 Ağustos’ta geciktiğini gördüğünü söyledi. O gün NYT, Musk’ın doğum yeri olan Güney Afrika’daki siyasi bir tartışmayı haberleştirmişti. Bunun üzerine Musk haber kuruluşunu ‘‘ırkçı soykırım savunucusu’’ olarak nitelendirmiş ve insanlara aboneliklerini iptal etmelerini söylemişti.
Musk daha önce de gazeteyi ‘‘propaganda ve ishalin Twitter'daki karşılığı’’ ifadeleriyle aşağılamıştı. Bu hakaretlerle de hırsını alamayan Musk, Nisan ayında haber kaynağının 55 milyon takipçili hesabından ‘‘doğrulanmış’’ rozetini kaldırarak kullanıcıların sahte hesapları ayırt etmesini zorlaştırdı.
Musk Twitter üzerinden rakiplerini de sabote ediyor
Bu gecikmeler X’in sosyal medyadaki en büyük rakiplerini de etkiledi. Facebook, Instagram ve yeni arkadaşları Threads’in bağlantıları yavaşlatıldı. Bu sosyal medya platformlarının üçü de Musk ile çevrimiçi kavgaya girişen Zuckerberg’in kurucusu olduğu Meta’ya ait.
X ayrıca Musk’ın liderliğini eleştirmek için eski Twitter başkanı Jack Dorsey’nin yardımıyla kurulan Bluesky platformunun trafiğini de yavaşlattı. Aynı kısıtlama, kısa metin hizmeti Substack Notes’u yayınlayan e-posta bülteni platformu Substack’e de uygulandı.
Musk, X’in teknik araçlarını kişisel kinleri için de kullanmaktan hiç çekinmiyor. Aralık ayında Musk’ın görevi devralmasının ardından Twitter, Musk’ın özel jetinin uçuşlarını takip eden ElonJet adlı bir hesabı yasakladı, olayla ilgili haber yapan gazetecileri engelledi ve bir tweet’te hesaba atıfta bulunduğu için Mastodon’un resmi hesabını askıya aldı.
Bununla da yetinmeyen Musk, Twitter kullanıcılarının Mastodon’a erişimini zorlaştırmak için web sitesini ‘‘güvensiz’’ olarak işaretlemek ve kullanıcıların profillerine Mastodon bağlantıları eklemesini engellemek de dahil olmak üzere teknik engeller koymaya başladı. ElonJet ise artık Threads, Mastodon ve Bluesky’da paylaşım yapıyor.
